کرونا ویروس‌ها از پاتوژن‌های مهم در انسان و حیوان هستند. در اواخر سال 2019، یک کرونا جدید از نوع خفاش در شهر ووهان چین شناسایی شد، این بیماری به سرعت گسترش یافت که در روزهای اخیر به داغ‌ترین اخبار تمام جهان تبدیل شد. تعدادی از سؤالات مهم و رایج در مورد کووید-19 مطرح است این است که اصلاً این ویروس با بدن انسان چه می‌کند؟ کدام بخش از بدن ما را هدف قرار می‌دهد؟ علائم آن چیست و کدام دسته از افراد بیشتر در معرض ابتلا و یا در خطر مرگ هستند؟ کرونا چگونه به ریه آسیب می رساند؟ در این نوشته به تأثیر این بیماری روی انسان و عوارض ناشی از ابتلا می‌پردازیم؛ همراه ما باشید.
سازمان بهداشت جهانی در فوریه سال 2020 بیماری کووید-19 را مشخص کرد که تحت عنوان سندرم تنفسی حاد 2 شناخته می‌شود. ریه اولین مناطقی هستند که مورد حمله کرونا قرار می‌گیرند. تب بالا، خستگی عضلات بدن و سرفه‌های خشک از علائم مبتلایان به ویروس هستند که در بیمارستان بستری می‌شوند. این نشانه‌ها می‌توانند در عرض 2 تا 14 روز در فرد مبتلا نمایان شود. اما همه افراد مبتلا این نشانه‌ها را ندارند و می‌توان به نشانه‌های زیر نیز اشاره کرد: 31 درصد تنگی نفس، 11 درصد درد عضلانی، 9 درصد سرگیجه، 8 درصد سردرد، 5 درصد گلو درد
اثرات کرونا بر ریه
منابع معتبر نزدیک به یک میلیون مورد مبتلا و بیش از 80000 هزار نفر فوت بر اثر این بیماری اعلام شده است با این وجود هنوز دانش ما از این بیماری بسیار ناچیز است. همانطور که گفتیم ریه‌ها اولین ناحیه‌ای هستند که تحت تأثیر این ویروس ترسناک است اما موضوع روشن در مورد کرونا این است که نه تنها در ریه بلکه در موارد شدید در مناطق دیگر بدن می‌تواند آثار مخربی ایجاد کند. آسیب در بخش‌های دیگر بدن لزوماً به خاطر عفونت مستقیم توسط ویروس نیست بلکه ممکن است در نتیجه پاسخ بدن به عفونت ایجاد شود. اطلاعات کمی از آسیب‌های وارده به ریه وجود دارد اما بر اساس تحقیقات صورت گرفته این آسیب‌ها شبیه موارد ابتلا به ویروس سارس و مرس است. این بیماری می‌تواند موجب ذات الریه و در نهایت نارسایی ریه شود. پر شدن کیسه‌های هوایی ریه از آب در نتیجه ذات الریه است. کمیت اثر بیماری می‌تواند ضعیف یا بدون علامت تا شدید باشد و گاهی منجر به مرگ شود. نحوه اثر ویروس بر ریه‌ها هم متفاوت است.
عده‌ای از مبتلایان علائم خفیف تنفسی دارند؛ برخی دگیر دچار ذات‌الریه می‌شوند اما تهدیدی به مرگ محسوب نمی‌شود اما بعضی از افراد دچار آسیب‌های شدید ریوی می‌شوند. سندرم زجر تنفسی حاد بیماری غالب در افراد با شدت بیماری زیاد است این سندرم نه تنها با کرونا بلکه با عفونت، تروما و سپسیس ایجاد می‌شود. سپییسس نوعی عفونت خونی است در این بیماری مایعات از رگهای خونی بدن وارد ریه‌ها می‌شوند و به آنها آسیب می‌زنند مایع در کیسه‌های هوایی ریه یا آلوئول ها تجمع می‌کند و در نتیجه انتقال اکسیژن از کیسه‌های هوایی به ریه و سایر اندام بدن دشوار صورت می‌گیرد. سازمان بهداشت جهانی این بیماری را به سه مرحله کلی تقسیم می‌کند: تکثیر ویروس، واکنش بیش از حد ایمنی و مرحله آخر تخریب ریوی است همه بیماران هر سه مرحله را تجربه نمی‌کنند. در روزهای اولیه در بدن فرد مبتلا ویروس به سرعت به سلول‌های ریه حمله می‌کند و سلول‌های ریه به دو گروه تقسیم می‌شوند: یک گروه مخاط تولید می‌کند و دیگری گروه سلول‌های مژه دار هستند مخاط از بافت ریه در برابر عوامل مزاحم و خارجی حفظ کرده و سبب می‌شود که ریه هنگام نفس کشیدن خشک نماند. سلول تای مژه دار در اطراف سلول‌های مخاطی ریه، ویروس از وجود مواد آلوده و ویروس‌ها تمیز می‌سازد. تحقیقاتی صورت گرفته که نشان داده است کرونا نیز مانند ویروس سارس سلول‌های مژه دار ریه را از بین میبرد و باعث می‌شود که مسیر هوایی بیمار از ذرات آلوده و مایعات پر شود و فرد دچار تنگی نفس و خفگی شود. در مرحله دوم بدن برای مقابله با ویروس مقدار زیادی از سلول‌های ایمنی را وارد ریه می‌کند تا ویروس را نابود کند و بافت ریه ترمیم شود هدفان واکنش از بین بردن عفونت است؛ اما گاهی سیستم ایمنی در حین کار به هر چیزی که در مسیرش باشد حمله می‌کند بخش‌های سالم بافت ریه نیز مصون از این حمله نیستند. در نتیجه به خاطر عملکرد پاسخ ایمنی آسیب بیشتری می‌بیند در نهایت مواد بیشتری مسیر هوایی را می‌بندند و ذات الریه بدتر می‌شود.
در مرحله سوم. آسیب ریوی آنقدر ادامه می‌یابد که می‌تواند موجب نارسایی ریوی شود. در این حالت حتی اگر فرد زنده بماند ممکن است دچار آسیب‌های موقت ریوی شود و ویروس می‌تواند مانند بیماری سارس، به ریه‌ها حالت لانه زنبوری بدهد.
گروه‌های سنی پر خطر
دو نفر از مبتلایانی که در کشور مبدأ این بیماری کشنده مردند به ظاهر سالم بودند اما مدت‌ها بود که سیگار می‌کشیدند و ریه‌های ضعیفی داشتند.
اولین مورد یه مرد 61 ساله بود که در زمان رسیدن به بیمارستان، ذات الریه حاد داشت. او سندرم زجر تنفسی حاد داشت به گونه‌ای که ریه‌های این فرد نمی‌توانست اکسیژن کافی اندام‌ها را برای زنده ماندن فراهم کند و با وجود امکانات فراوان جان باخت. مورد دوم نیز یک مرد کهنسال با مصرف شدید سیگار بود و نیز مبتلا به سندروم زجر تنفسی حاد بود. با وجود استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی و به دلیل ذات الریه حاد از دنیا رفت.
بر اساس گزارش‌ها و تحقیقات صورت گرفته کمتر از 5 درصد از افراد زیر 50 سال بر اثر ابتلا به کرونا جان باختند افراد مسن و مبتلا به بیماری‌های مزمن بیشتر در معرض خطر مرگ این ویروس هستند و افراد سیگاری نیز به دلیل اینکه ریه انها بییشتر در معرض خطر بوده نیز از افراد پر خطر محسوب می‌شود. با این حال با گذشت مدت طولانی از انتشار این ویروس هنوز اطلاعات کاملی از آن در دسترس نیست و رعایت اصول بهداشتی می‌تواند بهترین گزینه برای شکستن این هیولای وحشتنک است.
